گیاهان دارویی از جمله هدیه های طبیعت می باشد، که خداوند در اختیار بشر قرار داده و بشر برای درمان بیماری ها و مشکلات جسمی و روحی خود از گیاهان دارویی کمک میگیرد، از جمله این گیاهان که دارای خواص و فواید زیادی می باشد، گیاه اسطوخودوس یا لوندر می باشد. در این مقاله قصد داریم در مورد خواص و مزایایی بی نظیر این گیاه شگفت انگیز نکات جذابی را بیان کنیم.
اسطوخودوس چیست ؟
گیاه اسطوخودوس یا لوندر از تیره نعناعیان و راسته نعناسانان و چند ساله به شکل بوته تا ارتفاع 50 سانتی متر با شاخه های فراوان و گل های کوچک خوشه ای به ارتفاع 8 سانتی متر به رنگ آبی، قرمز سیر تا بنفش با طعمی تلخ و تیز و برگ های کشیده و پوشیده از کرک های سفید پنبه ای بمی باشد.گل های این گیاه بی نظیر و زیبا در فصل بهار به رنگ بنفش تیره و به شکل سنبله نمایان می شود.این گیاه بسیار معطر و پرخاصیت می باشد.میوه لوندر معمولا 4 فندقه و بعد از رسیدن قهوه ای رنگ و به شکل دایره می شوند. از تمام قسمت های این گیاه مخصوصا شاخه های برگ دار آن بوی بسیار قوی استشمام می شود، اما قسمت پر عطر آن گل های آن می باشد، قدرت عطر این گل به حدی زیاد است که بیشتر به عنوان گیاه زینتی پرورش داده می شود.قدمت اسطوخودوس در خاورمیانه و هند به 2500 سال قبل باز می گردد.
اسطوخودوس برای مردم یک گیاه مقدس و دارای ارزش بالایی بود و علاوه بر مصرف خوراکی از آن برای خوشبو کردن لوازم شخصی، مو و لباس استفاده می کردند، گیاه اسطوخودوس به نام لاوندر، لوندر، ممسک الارواح، ضرم، زغلیل،اسطوقدوس،لاواندولا، رز الذهب، خیری، خیر دشتی،آنس الارواح، لاوند، گل لاوند، آلاله تلخ، شاه اسپرم رومی ، تروم،اسطوخودوس انگلیسی،اسطوخودوس تبری،اسطوخودوس فرانسوی ، خرام و خرامی شناخته می شود، این گیاه بومی بر قدیم بوده و در آفریقا، اروپا، مدیترانه، جزایر قناری، اسپانیا،تاسمانی،عربستان، ایتالیا،چین، یوگسلاوی، آمریکای شمالی، نیوزنلند،بلغارستان، هندوستان ، جنوب فرانسه و قسمت هایی از آسیا کشت می شود. در تیره نعناع 60 گونه وجود دارد که اسطوخودوس یکی از گونه های آن و رایج ترین و معروف ترین آن لوندر بریتانیایی می باشد. این گیاه دارای خواص فراوانی می باشد و چون رشد این گیاه زیاد می باشد در بعضی از مناطق این گیاه پرخاصیت به عنوان علف هرز شناخته می شود.برای این گیاه شگفت انگیز خواص زیادی گفته شده از جمله برای مغز و اعصاب در ادامه به معرفی خواص این گیاه پرداخته می شود، با ما همراه باشید.
آشنایای با خواص اسطوخودوس :
رفع مشکلات پوست و مو با اسطوخودوس :
از ریشه تا گل های اسطوخودوس برای سلامتی و شادابی پوست مصارف غذایی استفاده می شود،اما بیشترین استفاده ای که از این گیاه بی نظیر می شود،در تولید محصولات بهداشتی و آرایشی می باشد. خواص این گیاه برای پوست عبارتند از:
تونر عالی برای پوست :
این گیاه جذاب و شگفت انگیز با بهبود گردش خون موجب می شود پوست شما شاداب تر و سفت تر شده و مواد کافی برای مواد غذایی و اکسیژن برای سلول های پوستی را تامین می کند. این موضوع موجب سالم ماندن پوست و احیاء سلول های پوستی می شود.شمابه راحتی می توانید در منزل یک تونر خانگی تهیه کنید، کافیست:
1 لیتر آب را در یک ظرف پیرکس و یا آلومینویمی جوشانده و بعد از جوش آمدن غنچه های اسطوخودوس را در آب جوش ریخته و اجازه دهید چند ساعت غنچه ها در آب جوش خیس بخورند. سپس این ترکیب را در یک شیشه ریخته و در یخچال نگهداری کنید.می توانید هر روز صبح آب اسطوخودوس را روی پارچه نخی اسپری کرده و به آرامی روی صورتتان بکشید.باعث می شود تا سلول های مرده از روی پوست پاک شده و پوستی شفاف و درخشان داشته باشید.
کاهش التهاب پوست :
اسطوخودوس حاوی آنتی اکسیدان و خواص آنتی بیوتیک می باشد،این مواد التهاب پوست را کاهش داده و برای درمان جای جوش، آکنه، کاهش واکنش آلرژیک و جای نیش حشرات کاربرد دارد.آنتی اکسیدان ها ،مواد مغذی و ویتامین های موجود در اسطوخودوس موجب درمان اگزما شده و به ترمیم پوست کمک فراوانی می کند. برای استفاده از خواص این گیاه می توانید ؛
1 قاشق چایخوری روغن نارگیل یا آرگان +1 قاشق چایخوری عرق اسطوخودوس را ترکیب کرده و روی صورت خود ماساژ داده و اجازه دهید 15 دقیقه روی پوست صورت بماند و سپس با آب ولرم بشویید. این ماسک را به مدت دو هفته روزی دو بار در روز استفاده کنید و بعد از دو هفته پوستی شاداب و لطیف خواهید داشت.می توانید، این عرق را به آب وان و شامپو اضافه کنید و از خواص آن بهره ببرید.
خواص گل های لاوندر برای پوست :
گل های لاوندر دارای طبعی ملایم هستند و این موضوع موجب شده تا در ترکیبات اولیه لوسیون ها، صابون ها و مواد آرایشی و بهداشتی استفاده شود. از این گل های زیبا و بی نظیر برای درمان جوش های سر سیاه که در اطراف بینی ظاهر می شود، عملکرد خوبی دارد،در ادامه ماسکی از این گل زیبا را برای پوستتان آموزش می دهیم با ما باشید.
ماسک آرامبخش پوست و روح و روان :
این ماسک برای کاهش استرس و افزایش آرامش و همچنین کاهش التهابات پوستی مفید می باشد، برای تهیه این ماسک به مواد زیر احتیاج دارید:
4 قطره روغن اسطوخودوس+1 قاشق غذاخوری ماست+ نصف قاشق چایخوری روغن زیتون+ یک چهارم قاشق غذاخوری عسل
تمام مواد را در ظرف شیشه ای یا چینی ریخته و به خوبی ترکیب کنید،و اجازه دهید یک شب در یخچال باقی بماند. قبل از استفاده صورت خود را با آب سرد شسته و با حوله نرم خشک نمایید.سپس ماسک را روی صورت و گردن گذاشته و اجازه دهید 20 دقیقه روی پوست بماند، سپس با آب سرد بشویید.
خواص اسطوخودوس برای مو :
حالت دهنده مو :
از اسطوخودوس به عنوان یک حالت دهنده مو می توان استفاده کرد، شما می توانید یک چهارم فنجان اسطوخودوس خشک را با دو فنجان آب و چند قطره روغن اسطوخودوس ترکیب کرده و این مایع نرم کننده را بعد از استحمام به موهایتان زده و اجازه دهید 15 دقیقه روی موها بماند،این مایع نرم کننده موجب شفاف شدن و خوشبو شدن موها می شود، همچنین شوره موها را درمان می کند.
بازکردن گره های مو :
موهای فرفری و در هم گرده خورده از مهمترین مشکلات افراد مو بلند و فرفری می باشد. ولی این افراد اصلا نگران نباشند با استفاده از گل های اسطوخودوس می توانند گره های موی خود را باز کنند، کافیست 100 گرم گل های اسطوخودوس را در آب گرم خیسانده و اجازه دهند یک شب بماند، سپس گل ها را از صافی رد کرده و در یک ظرف اسپری ریخته و 30 قطره روغن اسطوخودوس و نصف قاشق چایخوری روغن جوجوبا را به این ترکیب اضافه کرده و خوب تکان دهید، این اسپری را به موها زده و به راحتی موهایتان را شانه کنید، بدون هیچ گره ای!!
رشد مو :
از روغن های خوشبو به علت مزایای زیاد آن برای پوست و مو استفاده می شود.در این بین روغن اسطوخودوس نیز برای رشد مو استفاده می شود.و بیشتر مشکلات مو مانند شوره، طاسی و ریزش مو قابل درمان می باشد.حتما روغن اسطوخودوس را با روغن حامل رقیق کرده و استفاده نمایید.
کنترل ریزش مو با اسطوخودوس :
تاثیر شگفت انگیز روغن اسطوخودوس در درمان ریزش مو به اثبات رسیده، ماساژ منظم موها و کف سر با روغن اسطوخودوس موجب افزایش گردش خون در کف سر شده و از ریزش مو جلوگیری می کند.
درمان طاسی مو :
طاسی مو یک بیماری خود ایمنی می باشد که به صورت سکه ای، منطقه ای در کف سر زنان و مردان ظاهر می شود.اما با ماساژ کف سر در حالت خشک با روغن اسطوخودوس موجب درمان طاسی مو می شود. یک تحقیق در اسکاتلند ثابت کرده که ماساژکف سر با روغن اسطوخودوس در چند ماه باعث رشد قابل توجه موها می شود.
درمان شوره سر :
شوره و خارش پوست سر از زجر آورترین مشکلات مو می باشد، برای درمان این مشکل کافیست 15 قطره اسطوخودوس را با 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون یا بادام ترکیب کرده و 10 ثانیه حرارت دهید. و سپس کف سر را با این روغن گرم ماساژ داده و موها را با یک کلاه حمام بپوشانید، بعد از یک ساعت موهایتان را با یک شامپو ملایم بشویید.بعد از مدتی شوره و خارش کف سر رفع می شود.
درمان شپش مو :
چون یکی از روغن های خوشبو و ضد عفونی کننده روغن اسطوخودوس می باشد. این روغن به راحتی شپش و رشک ها را از موها پاک می کند و به راحتی رشک ها از مو کنده می شوند.برای درمان شپش 20 دقیقه قبل از حمام موها را با روغن اسطوخودوس ماساژ داده و سپس در حمام موها را با شامپو بشویید.به راحتی شپش و رشک از موها جدا می شود.
مصرف اسطوخودوس در زنان باردار و نوزادان :
متخصصان تغذیه و زنان در مورد مصرف گیاه اسطوخودوس در زنان باردار به صورت دمنوش، چای و حتی روغن آن به صورت موضعی توصیه به منع مصرف دارند.مصرف اسطوخودوس در زنان باردار موجب برهم خوردن تعادل هورمونی در بدن نوزادان مخصوصا نوزادان پسر شده و موجب ابتلاء به ژنیکوماستی (رشد غیر طبیعی سینه در پسر ) شده و به رشد جنین صدمه می زند. دروان بارداری از حساس ترین و استثنایی ترین حالت در بدن زنان می باشد و توصیه می شود زنان باردار بدون مشورت پزشک هیچ داروی گیاهی و شیمیایی مصرف نکنند.طبق تحقیقات انجام شده دانشمندان دریافتند که رایحه این گیاه در عملکرد ذهنی دانش آموزان تاثیر بالایی دارد، اما مصرف این گیاه برای کودکان زیر دو سال کاملا ممنوع است.
اسطوخودوس آرامب بخش و اعصاب :
از نظر متخصصان اسطوخودوس جاروی مغز می باشد و تمام عوامل بیماری زا و مواد زائد و رطوبت را از قشر مغز پاک می کند. اسطوخودوس آرام بخش اعصاب و تقویت کننده مغز و قوای جسمی و درمان کننده سردردهای با منشا و ریشه سردی می باشد(افرادی که در اثر مصرف غذاهای سرد سردرد می شوند.) استشمام بوی اسطوخودوس بعد از عمل جراحی موجب کاهش درد شده و مصرف آن در صبح موجب افزایش نشاط و شادی و رفع بی حوصلگی و کسلی می شود. مصرف اسطوخودوس همراه با عسل موجب تزکیه ذهن شده و رعشه ها و سرگیجه های ناشی از ضربه به سر را دفع می کند.
اسطوخودوس و دفع بلغم :
مصرف اسطوخودوس موجب دفع بلغم شده و بیماری های ناشی از بلغم مانند، نقرس، رماتیسم و آرتروز را درمان می کند.طبع اسطوخودوس موجب دفع بادهای سرگردان در کل بدن شده و یک ضد نفخ طبیعی عالی می باشد.
اسطوخودوس و لاغری :
یکی از عواملی که در افزایش وزن چاقی تاثیر زیادی دارد،کمبود خواب و نداشتن آرامش اعصاب می باشد. گیاه اسطوخودوس در کاهش وزن تاثیر زیادی دارد، این گیاه با ایجاد آرامش موجب کاهش پرخوری های عصبی شده و همچنین مصرف چای یا دمنوش اسطوخودوس موجب تقویت معد و افزایش عملکرد آن شده و با داشتن یک رژیم مناسب و برنامه ورزشی می توانید به وزن ایده آل برسید.
خواص بخور اسطوخودوس :
یکی از روش ها در زمان سرماخوردگی موجب بهبود دستگاه تنفس می شود و مجاری تنفسی را باز می کند، بخور دادن است.بهترین بخور در زمان سرماخوردگی بخور اسطوخودوس می باشد، کافیست 5 قطره از روغن اسطوخودوس را در ظرف بزرگی از آب جوش ریخته و به مدت 15 دقیقه بخور دهید، این کار را در روز 3 مرتبه تکرار کنید. اگر سرماخوردگی خفیف بود قبل از خواب بخور اسطوخودوس را انجام دهید، جالبه بدانید که اسطوخودوس دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده بوده و باعث بهبود ترشحات بینی می شود.
طبع اسطوخودوس چیست ؟
در طب سنتی و سنگ نوشته های قدیمی طبع اسطوخودوس گرم و خشک می باشد و برای افرادی که دارای طبع سرد و مرطوب هستند بسیار مفید و برای افرادی که طبع گرمی دارند،باید میزان کمی مصرف کنند، مصلح اسطوخودوس صمغ عربی،کتیرا و سکنجبین می باشد.
آشنایی با فراورده های اسطوخودوس:
عسل اسطوخودوس :
گیاه اسطوخودوس دارای عطر فراوانی می باشد و این موضوع موجب جذب زنبور عسل شده و از گل های این گیاه عسل های پرخاصیت و مقوی تهیه می شود، که دارای رنگی روشن مانند کره ذوب شده، با رایحه چوبی،گلی مانند میوه تازه و عطر خوشایند اسطوخودوس دارای شیرینی متوسط و بدون تلخی و ساکاروز 7/5 می باشد.عسل اسطوخودوس منحصر به فرد و خاص و حاوی انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان؛ مواد معدنی ، اسیدهای آمینه ، آنزیم ها و... می باشد.این عسل یک نوع انرژی زا طبیعی و برای درمان سرماخوردگی، رفع خستگی و بی حالی، گلودرد، سرفه و بهبود زخم ها کابرد زیادی دارد.
اسانس اسطوخودوس :
طعم اسطوخودوس تلخ و تند می باشد به طوری که بیشتر افراد برای بهره مند شدن از خواص آن ترجیح می دهند که از عرق اسطوخودوس استفاده کنند.عرق اسطوخودوس طعم تلخی ندارد و به عنوان شربت مصرف می شود. عرق اسطوخودوس از روش تقطیر و مانند گلاب به دست می آید،در ادامه به بررسی خواص عرق اسطوخودوس می پردازیم با ما همراه باشید.
سلامت مو و پوست:
برای جلوگیری از ریزش مو و افزایش سرعت مو می توان از عرق اسطوخودوس استفاده کرد، این عرق دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است که بهترین درمان برای خارش پوست سر و شوره می باشد.برای رشد و درخشندگی مو کافیست عرق اسطوخودوس +اسانس سدر+ روغن نارگیل را ترکیب کرده و پوست سر را با آن ماساژ داده و اجازه دهید این ترکیب 2 ساعت روی موها باقی بماند،سپس با شامپوی ملایم بشویید.
یبوست :
عرق اسطوخودوس مشکلات گوارشی را درمان و نفخ و یبوست را برطرف می کند.
بهبود عملکرد مغز :
از جمله خواص عرق اسطوخودوس برای مغز می توان به کاهش ورم های بافت عصبی، دفع سودای مغز، پاکسازی مایع نخاع،سردرد و افزایش حافظه اشاره کرد.
درمان دیابت :
بیماری دیابت ناشی از استرس و پرخوری می باشد،عرق اسطوخودوس حاوی آنتی اکسیدان است که تا حد چشمگیری استرس و جذب گلوکز در بدن را کاهش می دهد.که باعث کاهش قند خون می شود.
سرماخوردگی و مشکلات تنفسی :
عرق اسطوخودوس دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و آنتی بیوتیکی می باشد و در سرماخوردگی موجب کاهش علائمی مانند عفونت، سرفه ،گرفتگی بینی می شود و به علت خاصیت ادرار آور بودن باعث تعریق و افزایش ادرار شده و به عنوان یک پایین آورنده تب استفاده می شود.
درمان درد مفاصل :
عرق اسطوخودوس دارای خواص ضد التهابی و ضد درد می باشد، و باعث افزایش گردش خون شده و برای کاهش درد مفاصل عملکرد مفیدی دارد.