یکی از سبزیجاتی که در انواع کوکوها و سبزی قورمه این غذای بی نظیر ایرانی پای ثابت و بسیار خوش عطر و بی نظیر است، شوید می باشد.امکان ندارد شما باقلا پلو با شوید درست نکرده باشید. و یا در زمانی که چربی خون بالا دارید،توصیه اطرافیان استفاده از شوید خشک یا تازه روی غذا و یا میل کردن دمنوش آن به گوشتان نخورده باشد.اما آیا واقعا شوید این همه خاصیت دارد؟منبع علمی تمام این صحبت ها کجاست؟ در این مقاله قصد داریم ، شما را با ویژگی های شگفت انگیز و دارویی شوید آشنا کنیم.
شوید چیست؟
شوید(شبت یا شود) از راسته کرفس سانان و تیره چتریان و یک گیاه یک تا دو ساله با ارتفاع 1 متر دارای ساقه ای استوانه ای شکل که بسیار نرم و شکننده و ارتفاع برگ های آن به 20 سانتی متر می رسد.برگ های شوید بسیار شبیه به رازیانه اما با عطری کاملا متفاوت است.گل های شوید کوچک و به رنگ سفید تا زرد و در انتهای ساقه چترهای اصلی و فرعی و در هر چتر 2 تا 9 گل وجود دارد، که به مرور تبدیل به میوه میشوند. میوه آن بیضی شکل و مسطح به اندازه 4 میلی متر ارتفاع و 3 میلی متر پهنا به رنگ قهوه ای روشن و دارای برجستگی هایی به رنگ زرد و لبه های بال مانندی کنار آن را احاطه کرده است.ریشه شوید راست و مخروطی شکل و سفید، بومی مناطق جنوب غربی آسیا و آسیای میانه و جنوب روسیه است.ولی امروزه درسراسر جهان از جمله امریکا، مصر، ایران ، جنوب اروپا و چین پرورش داده می شود.
در بیشتر نقاط ایران مخصوصا بجنورد، تفرش و تبریز شوید به صورت خودرو می روید. در واژگان قدیمی انگلیس به گیاه آرام کردن یا خواباندن معروف است. در روی کاغذهای پاپیروس که در مصر کشف شده، نوشته شده مصریان باستان از شوید به عنوان یک سبزی خوردن همراه غذا استفاده می کردند. در تورات آمده که قوم بنی اسرائیل به شوید توجه خاصی داشته و از خواص آن مانند زیره بهره می برده اند. در یونان قدیم و فیثا غورث و بقراط شوید را سبزی دارویی اعجاب انگیزی می دانستند و معتقد بودند که گرفتن چند برگ شوید در دست چپ بیماران صرعی از آنها در برابر حملات صرع محافظت می کند. نشانه سرزندگی، شادابی و لذت نیز در روم با شوید مشخص می شد و این موضوع موجب شده بود تا گلادیاتورها برای قدرتمند شدن به دنبال روغن شوید باشند.از همه جالب تر اینکه پیروان مکتب پزشکی سالرن معتقد بودند که شوید لاغر کننده و باد شکن است. و ماتیول عقیده داشت سوزانده تخم شوید برای فرد یکه دچار سکسه شده بسیار مفید می باشد.
اصلی ترین مرکز پرورش شوید در گذشته ایران، هند و مصر بوده و از این کشورها به کشورهای اروپایی صادر و کاشت آن رواج پیدا کرده است. در بیشتر کشورهای اطراف دریای مدیترانه کشت شوید مرسوم و رایج و در بعضی کشورها به علت بادهای موسمی موجب پراکنده شدن بذر شوید و خودرو شدن این گیاه شده است، به گونه ای که در بیشتر چمنزارها، کناره های پیاده رو و اطراف خانه های ییلاقی شوید به صورت خودرو می روید.در قرون وسطی از شوید به عنوان یکی از مواد اولیه معجون عشق استفاده می شده و عقیده داشتند که دفع کننده جادو و افسون است. این گیاه حاوی ترکیباتی از اسانس ها، لیمونن، فلاندرن، فلاونوییدها، ایزورامنتین، کوئرستین، کومارین ها، برگاپتن، ساپونین ها، آنتراکینون ها و آلکالوییدها می باشد.از شوید به صورت دمنوش، چای و در انواع غذاها و سوپ و... به صورت خشک و تازه استفاده می شود،با ما همراه باشید تا از خواص شوید بیشتر بدانید.
آشنایی با خواص شوید تازه :
شوید یکی از محبوب ترین و شاید بتوان ادعا کرد عشق افرادی است که رژیم لاغری دارند،شوید تازه حاوی 43 کالری و 3.5 گرم پروتئن و 1 گرم چربی می باشد، حاوی ویتامین آ و ویتامین ث ،فولات، منیزیم، آهن، کلسیم، ویتامین های گروه ب، منگنز، پتاسیم، منگنات و آنتی اکسیدان هایی است که موجب حذف رادیکال های آزاد می شود. برای مصرف شوید توصیه می کنم شوید با برگ های روشن را انتخاب کنید. شوید دارای خواص درمانی بسیار زیادی است و در درمان انواع بیماری ها از فرآورده های آن به صورت خوراکی و موضعی چه به صورت تازه و یا از آب شوید و تخم شوید استفاده می شود، بیماری هایی که با شوید تازه درمان می شود :
شوید برای هضم عالی است :
از فواید شوید برای سلامتی می توان به تقویت سیستم گوارش، هضم غذا و درمان مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست اشاره کرد. شوید حرکت روده را بهبود بخشیده ،از ایجاد گازهای اضافی در معده و نفخ جلوگیری، بهترین روش برای درمان اسهال، درمان دیسنتری(عفونت سیستم گوارش ) می باشد.
خواص شوید برای کل بدن :
بهترین دارو برای درمان بی خوابی در بین سبزیجات شوید می باشد، شوید غنی از کلسیم و مواد معدنی است که برای سلامت استخوان و بدن لازم و ضروری می باشد. مخصوصا برای افراد مسن برای جلوگیری از پوکی استخوان مصرف شوید ضروری است. شوید در کنترل قند خون تاثیر بسزایی دارد، در مدیریت تولید انسولین کمک بسزایی به بدن دارد.به علت وجود منابع ویتامین ث در شوید مصرف تازه آن بدن را در برابر عفونت های ویروسی و انواع ویروس ها ایمن نگه می دارد.شوید تقویت یک تقویت کننده طبیعی بدن است.و طبق تحقیقات انجام شده شوید سمی ترین ماده در برابر باکتری هایی مانند فوساریوم گرمینروم و استافیلوکوکوس اوریوس می باشد. شوید دارای خاصیت ضد التهابی می باشد و برای درمان مشکلات ناشی از التهاب و آرتروز به وفور استفاده می شود، در افرادی که اختلالات عصبی و آلرژی دارند و موجب ایجاد سکسکه می شود، شوید قادر به رفع سکسکه و آرام کردن آن است. در رفع سرفه و آلرژی که از اختلالات تنفسی هستند، باز هم شوید در رفع آن می تواند کمک بسزایی داشته باشد. از شوید در درمان بیمار های صرع و ضد افسردگی،جلوگیری از سرطان، دفع بوی بد دهان و عفونت زایی لثه و دندان،افزایش ادرار، تامین کننده آهن بدن و مبارزه با کم خونی ،کاهش قابل ملاحظه کلسترول به میزان زیادی استفاده می شود.
درمان طبیعی باد فتق با نسخه چینی و شوید :
چینی های باستان از تخم شوید برای درمان باد فتق استفاده می کردند، بدین صورت که 40 گرم تخم شوید را تفت داده تا رنگ آن قهوه ای شود، سپس آسیاب کرده و به صورت آرد در آورده و با سرکه سیب ترکیب و مصرف می کردند.
خواص شوید خشک :
در طب سنتی برای درمان بواسیر از پودر شوید خشک همراه با عسل ، همچنین برای بهبود زخم ، جراحت های چرکی و زخم های آلت تناسلی پاشیدن پودر شوید خشک توصیه شده است.ضمنا شوید خشک برای درمان سردرد، مشکلات کبدی، حالت تهوع، زردی و بهبود سلامت دهان و افزایش میل جنسی و دردهای دوران قاعدگی استفاده می شود.
خواص تخم شوید:
از تخم شوید برای درمان ناراحتی های معده، ضد گازه معده، ترش کردن معده، بی خوابی،ضد تشنج، ضد درد، نفخ شکم ، تقویت معده و افزایش ادرار استفاده می شود.برای افرادی که به صورت مفرط لاغر و اشتهایی ندارند، تخم شوید بهترین گزینه برای افزایش اشتها و تقویت معده، افزایش شیر مادران می باشد، کافیست افراد در غذای خود از تخم شوید استفاده کنند.
خواص روغن شوید :
روغن شوید تاثیر زیادی بر آرامش اعصاب، روده، ماهیچه ها و سیستم تنفسی دارد.یکی از خواص اعجب انگیز روغن شوید که موجب معروفیت آن شده خاصیت ضد عفونی کننده و مبارزه با میکروب آن در زمان اضافه شدن به مواد غذایی می باشد.زمانی که روغن شوید مصرف شود عفونت میکروبی در روده، دستگاه ادراری ، کلیه ها و اندام های جنسی را از بین می برد.از هزاران سال پیش از روغن شوید برای تسهیل در هضم و گوارش استفاده می شده ،این روغن با تحریک ترشح آنزیم های گوارشی مانند اسیدها، صفرا در معده و اسید معده و غدد بزاق که موجب هضم اولیه غذا در دهان می شود.روغن شوید موثرترین درمان برای رفع باد شکم ، پاک کننده معده و التیام زخم معده و زخم های خارجی و داخلی بدن در برابر عفونت می باشد. روغن شوید برای جلوگیری از بیماری های قارچی مانند کاندیدا که موجب آپوپتوز کاندیدا آلبیکن می شود،بهترین داروی طبیعی است.روغن شوید موثر در درمان بیماری های مغز و اعصاب که منشاء اصلی آن اضطراب، فشار خون بالا،افسردگی و تنش است و در پایان روز با کمک روغن شوید یک خواب آرام و آسوده خواهید داشت.
عوارض جانبی روغن شوید :
زمانی که روغن شوید روی پوست ماساژ داده می شود، موجب خارش و حساسیت پوست نسبت به نور خورشید و درمعرض خطر بیشتری قرار می گیرد،در مواقع استعمال روغن شوید استفاده از عینک و لباس های محافظ برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و سرطان پوست ضروری است، مخصوصا اگر پوست سفیدی دارید.
خواص شوید برای پوست :
روغن شوید به علت عرقی که در ترکیبات آن وجود دارد،موجب ایجاد سبکی ، حذف آب اضافی، مواد سمی و نمک ، کاهش فشار خون و تورم پوست می شود.تعریق در زمان های عادی نشانه سلامت بدن است.روغن شوید به علت وجود ویتامین ث و آنتی اکسیدان ها موجب کاهش آسیب های رادیکال های آزاد روی پوست شده و کشسانی پوست را حفظ و از پیری زودرس و چین و چروک جلوگیری می کند.
مصرف شوید در زنان باردار و نوزادان :
در طب سنتی شوید از جمله گیاهانی است که به عنوان افزایش دهنده شیر مادر بارها یاد شده است.ولی طبق تحقیقات انجام شده در شوید فارماکولوژیک اندکی وجود دارد، که موجب افزایش وزن غده های شیردهی می شود. در دوران باردای با توجه به وجود مواد مغذی در کاهش حالت تهوع، اسپاسم ، درد و آرام بخشی مورد توجه زنان باردار قرار گرفته است، ولی با توجه به اثرات قاعده آور گیاه و سقط جنین ، مصرف شوید در ماه های نخست ممنوع و از گیاهان بی خطر محسوب نمی شود. در دوران شیر دهی به علت عدم وجود مستندات پزشکی مصرف آن باید با احتیاط باشد. در نوزدان و کودکان موجب رفع دل درد و یبوست ،اسهال و درمان سوء هاضمه ، مشکلات گوارشی کودکان و سوزش معده قابل استفاده است . به علت وجود فلاونوئیدها در ترکیبات شوید روی پیش فعالی کودکان و افزایش تمرکز تاثیر زیادی دارد. اما حتما قبل از مصرف شوید و فراورده های آن برای کودکان با متخصص مشورت نمایید.
شوید و لاغری :
یکی از گیاهان دارویی مخصوصا لاغری شوید و دارای طبع گرم و خشک و خواص ضد چربی می باشد، که تنها مخصوص لاغری نیست،بلکه تمام افرادی که دارای بیمار یهای چربی خون و کلسترول هستند، مجاز به استفاده از شوید هستند. شوید موجب کاهش چربی خون و کلسترول شده و کاهش وزن افراد را در طولانی مدت نشان می دهد . مانند داروهای شیمایی در کوتاه مدت موجب کاهش وزن نشده و عوارض داروهای شیمایی را ندارد. برای پاکسازی بدن از چربی ها و کاهش وزن توصیه می کنم عرق شوید را باعرق زیره ترکیب و با آب فراوان میل تا متابولیسم بدن افزایش و خون از مواد زائد پاکسازی شود. مصرف شوید تازه به صورت دمنوش همراه با عسل بعد از هر وعده غذایی موجب هضم سریع غذا و شکسته شدن سلول های چربی و کاهش وزن می شود.
طبع شوید چیست ؟
شوید گیاهی است که دارای طبع گرم و خشک و منبع عالی از انواع ویتامین های گروه ب،کلسیم ، منگنز، آنتی اکسیدان ها، فلاونوئیدها و می باشد.آبغوره، آبلیمو و انواع ترشی های طبیعی مانند سکنجبین مصلح و کاهنده مضرات شوید هستند.
فشار خون و شوید :
تحقیقات طب نوین نشان می دهد که استفاده از شوید تازه موجب کاهش سطح کلسترول خون و تری گلیسرید می شود. برای درمان چربی خون و کلسترول کافیست روزانه دو استکان از دم کرده تخم شوید را همراه با عسل میا نمایند.برای تهیه دمنوش تخم شوید کافیست 1 قاشق غذاخوری تخم شوید را در یک لیوان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد، سپس همراه باعسل و نبات میل نمایید.طبق مطالعات انجام شده شوید خشک کلسترول وجود ندارد. مصرف آن موجب کاهش چربی و کلسترول و از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری می کند.
خواص شوید خشک و ماست :
مصرف روزانه شوید خشک و ماست تاثیر بسیار عالی در کاهش چربی خون دارد. در بیماران دیابتی و فشار خون بهتر است به ترکیب ماست و شوید کمی سیر اضافه کنند.چون موجب کاهش فشار خون می شود.
خواص شوید کوهی :
شوید کوهی یا فراله یکی از گیاهان دارویی است که برای مزه دار کردن ماست و دوغ به صورت محلی استفاده می شود. از شوید کوهی برای تهیه شوید پلو استفاده می شود که با نمونه شهری آن بسیار متفاوت است، همچنین شوید کوهی به عنوان دمنوش برای کاهش چربی، فشار و قند خون و درمان کمر درد مفید است.
خواص شوید و عسل :
شوید از نظر طب سنتی دارای طبیعت گرم و خشک می باشد.و در طب سنتی توصیه شده که گرم مزاجان حتما شوید را همراه آب غوره، آب لیمو و سکنجبین و سرد مزاجان آن را همراه با دارچین، عسل و قرنفل میل نمایند. ناگفته نماند که مصرف آب شوید و عسل موجب دفع سموم بدن و اخلاط غلیظ از معده و موجب تحریک استفراغ می شود، اینکار را حتما ر فصل بهار برای تصفیه دستگاه گوارش انجام دهید.
خواص شوید برای مو :
شوید برای نقطه به نقطه بدن دارای خاصیت و معجزه می باشد. شوید دارای خاصیت ضد عفونی کننده قوی و موجب درمان سریع و تضمینی شپش مو می شود.
طرز تهیه دمنوش شوید :
دمنوش شوید زرد رنگ و طعم تند و حاوی ویتامین آ ، ث ، فولات، منیزیم، آهن و کلسیم و ویتامین های گروه ب می باشد. برای تهیه دمنوش شوید کافیست،2 قاشق چای خوری شوید خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه روی حرارت غیر مستقیم کتری دم بکشد.سپس از صافی رد کرده و با عسل ترکیب و میل نمایید. برای تهیه دمنوش شوید تازه 6 ساقه بزرگ شوید را در 500 میلی لیتر آب جوش ریخته و اجازه دهید، به مدت 10 دقیقه دم بکشد سپس از صافی رد کرده ، در یخچال بگذارید تا خنک شود، کمی پوست خیار در این دمنوش ریخته و بنوشید.برای تهیه دمنوش تخم شوید، 2 قاشق غذاخوری تخم شوید را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید 10 دقیقه دم بکشد،بعد از صافی رد کرده و با عسل شیرین و میل نمایید.