کاشان به عنوان یکی از مراکز اصلی در تولید گلاب و عرقیات گیاهی سالهاست در این زمینه فعال میباشد، عرقیات کاشان به جهت بهره بری از مواد اولیه و باکیفیت طرفداران خاص خود را دارد. انواع عرقیات گیاهی کاشان در کنار کیفیت عالی دارای قیمت مناسبی هستند. در کنار گلاب کاشان عرقیاتی همچون عرق نعنا، عرق دارچین، عرق هل و عرق زیره در فروشگاه های معتبر قابل خریداری هستند. در این گفتار به معرفی گیاه زیره و خواص عرق زیره می پردازیم. از عرق زیره در تولید عرقیات گیاهی برای لاغری و معجون لاغری استفاده میشود.
یکی از خوشبو ترین و خوش طعم ترین گیاهان دارویی که در هر خانه به عنوان ادویه استفاده می شود، زیره است، این گیاه که بیشتر ایرانیان در منازل خود از آن استفاده و آن را جزء یکی از سوغاتی های شهر کرمان می دانند، به عنوان ضد نفخ و توصیه مادر بزرگ ها استفاده می شود، در این مقاله قصد داریم در مورد زیره این دانه ریز و شگفت انگیز نکات جذابی را بیان کنیم.
زیره چیست ؟
زیره گیاهی علفی یکساله به ارتفاع 15 تا 50 سانتی متر از تیره چتریان و راسته کرفس سانان با ریشه ای باریک و بلند به رنگ سبز و ساقه ای صاف و دارای منشعبات مختلف با برگ هایی شفاف، بی کرک و گل های کوچک به رنگ های صورتی و سفید و میوه ای کوچک به طول 6 میلی متر و عاری از هرگونه کرک و تار به رنگ زرد تیره یا خرمایی مایل به سبز یا خاکستری می باشد.این گیاه 2000 سال قبل از میلاد مسیح در کاوش های باستانی سوریه و در جستجوهای باستان شناسی مصر پیدا شده است. و خواستگاه اصلی این گیاه بومی شمال مصر و سواحل نیل بوده ،در قرون وسطی در مالت و اسپانیا این گیاه کشت و به وسیله استعمارگران پرتغالی و اسپانیایی به آمریکا و دیگر کشورها معرفی شد،و برای اولین بار در ایران و مدیترانه کشت شد. اما در حال حاضر این گیاه ریز پرخاصیت در کشورهای ترکیه، مصر، مراکش، شیلی، تاجیکستان، ازبکستان، هند،عربستان، سوریه ،چین و ایران در شهرهای سبزوار، مشهد، کرمان، صالح آباد تهران،خراسان، سمنان، سرخه، دامغان، شمال شرق گلستان و علی آباد به صورت خودرو و در بعضی مناطق کشت می شود.در جهان دو نوع زیره به نام های سبز و سیاه وجود دارد. زیره به نام های جیرا، کرویا، کراویه، سنوت، کمون، زیره اروپایی، زیره کوهی، زیره کرمانی، کمون ارمنی،زیره ایرانی، شاه زیره و کومین شناخته می شود. در ادامه شما را با انواع زیره و تفاوت آن آشنا می کنم.
انواع زیره :
یکی از ادویه های معطر که در طبیعت به دو صورت سبز و سیاه یافت می شود. در آشپزی و پزشکی کاربرد زیادی دارد. در ادامه به بررسی تفاوت زیره سبز و سیاه می پردازیم ؛
تفاوت زیره سبز و سیاه :
با وجود شباهت ظاهری زیره سیاه و سبز اما این دو گونه از زیره از نظر ترکیبات، رنگ، اسانس، جنس با یکدیگر تفاوت های عمده ای دارند که عبارتند از ؛
شما می توانید برای خرید عرق زیره سیاه اصل هم اکنون از لینک روبرو استفاده نمائید. خرید عرق زیره سیاه
زیره سیاه :
همانطور که از نام زیره سیاه پیداست ،دارای رنگی سیاه و باریک و دارای عطر زیاد و طبع بسیار گرم و خشک و یک داروی سنتی برای رفع سوء هاضمه،دل پیچه های کودکان و بزرگسالان، رفع انگل معده و روده،تنگی نفس،سکسکه نفخی،دفع بادهای مثانه وکلیه،ضد گرگرفتگی دوران قاعدگی، تقویت کننده بدن، چاق کننده،تقویت معده، تقویت سیستم گوارش و بی اشتهایی کاربرد دارد. زیره سیاه یا زیره کوهی از سوغاتی های کرمان می باشد و گاهی به زیره کرمانی شناخته می شود. که بیشتردر مناطق کوهستانی و به صورت خودرو رشد و دارای مقادیر زیادی فیبر است. این فیبر موجب کاهش اشتهاء و افزایش متابولیسم بدن کمک کرده و وزن و چربی بدن را کاهش می دهد.
شما می توانید برای خرید عرق زیره سبز باکیفیت و درجه یک هم اکنون از لینک روبرو استفاده نمائید. خرید عرق زیره سبز
زیره سبز :
از اصلی ترین اجزاء پودرهای چیلی و کاری زیره سبز می باشد.که در محصولات غذایی متنوعی کاربرد دارد.عرق زیره سبز که از روش تقطیر به دست می آید.برای خوش طعم کردن انواع چاشنی ها، دسرها،لوسیون ها،عطریات و کرم ها استفاده می شود.زیره سبز که به نام کومین شناخته شده و به عنوان یک بی حس کننده، ضد باکتری، ضد سم، ضد صفرا، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد تومور، تقویت کننده قوای جنسی، ادرار آور، شیر افزا،قارچ کش، لاروکش، التیام دهنده زخم ها، شد درد، ضد چسبندگی پلاکت ها، ضد سم، ضد احتقان، تقویت کننده رحم، ضد نفخ و قابض کاربرد زیادی دارد. در بین گیاهان دارویی و ادویه ها زیره غیر سمی است اما امکان حساسیت و آلرژی در بعضی از افراد وجود دارد.
ترکیبات شیمیایی موجود در زیره :
در ترکیبات زیره مواد شیمیایی مانند؛ کومین آلدئید، پاراسیمن، اکسید کارون،گاماترپینن، میرسین،تانن، روغن، موم، مواد رزینی، مواد قندی، موسیلاژ، مواد ازته، کاروئول، دی هیدروکاروئول، لیمون، کربوهیدرات، مس، پتاسیم، روی، منیزیم، کلسیم و آهن وجود دارد.
بزرگترین قطب تولید انواع زیره در ایران ؟
از جمله گیاهان خودرو زیره می باشد و در کشورهای افغانستان، ایران و ازبکستان بیشترین رشد را دارد. اما در ایران در شهرها ی یزد، سمنان، اصفهان، ترکمن صحرا،آذربایجان شرقی، ارتفاعات قم و تهران کشت می شود،اما بخش عمده تولید زیره سبز در استان خراسان رضوی و بزرگترین تولید کننده زیره سیاه در کشور استان کرمان شهرستان بافت می باشد.
چهار زیره و خواص آن :
یکی از ادویه های شفا بخش و پرخاصیت که دارای طبعی گرم و خشک می باشد، چهار زیره می باشد.چهار زیره در طب سنتی برای درمان بیماری های گوارشی و به عنوان چاشنی و ادویه کاربرد دارد، آیا بلدید این ادویه را تهیه کنید و یا از ترکیبات آن مطلع هستید؟ ب
چهار زیره چیست ؟
چهار زیره از ترکیب زیره سبز، زیره سیاه، تخم شوید و بادیان تهیه می شود.که هر کدام دارای خواص فراوانی برای بدن و سلامتی می باشد.از چهار زیره برای طعم دار کردن انواع غذاهایی با طبع سرد (انواع پلوها، خوراک ها، ماکیان و انواع ماهی ) و تهیه کاچی استفاده می شود.چهار زیره دارای طبعی گرم و خشک می باشد و برای درمان کم خونی،ضعف عمومی بدن، کاهش دوران نقاهت بعد از زایمان، شیر افزا،تقویت میل جنسی، تقویت معده و روده، دفع انگل های معده، کاهش وزن،کاهش دردهای قاعدگی و کاهش اشتهاء استفاده می شود.
طرز تهیه ادویه چهار زیره :
برای تهیه این ادویه کافیست زیره سبز، زیره سیاه، بادیان و تخم شوید را از عطاری ها خریداری کرده و بعد از تمیز کردن آسیاب نمایید و به نسبت مساوی ترکیب و در یک ظرف شیشه ای تمیز و دربسته در جای تاریک و بدون رطوبت (کابینت) نگهداری نمایید.
آشنایای با خواص زیره :
به دلیل وجود ترکیبات خاص و منحصر به فرد در زیره از این گیاه شگفت انگیز برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شود، در ادامه از خواص زیره برای درمان بیماری ها نامبرده می شود.
درمان مشکلات معده و گوارش با زیره:
کاهش نفخ، دل درد و سوء هاضمه از رایج ترین مشکلات دستگاه گوارش می باشد.زیره موجب دفع گازهای شکمی،بهبود ترشح آنزیم های گوارشی، تسریع سرعت هضم،آزاد شدن صفرا از کبد،تحریک کبد، هضم چربی و رفع یبوست کمک زیادی می کند.
کاهش کلسترول خون با زیره :
از جمله گیاهان و ادویه هایی که در کاهش کلسترول بدن تاثیر بسزایی دارد، زیره است. طبق مطالعات انجام شده مصرف روزانه 3 گرم پودر زیره منجر به کاهش سطح کلسترول، تری گلیسیرید و کاهش لیپوپروتئین می شود.افرادی که از پودر زیره استفاده می کنند، دارای مقادیر زیادی کلسترول خوب یا لیپوپروتئین با چگالی بالا در بدنشان هستند.فیبر و پتاسیم موجود در زیره باعث کاهش کلسترول خون می شود.
کاهش قند خون :
طبق تحقیقاتی که در سال 2020 انجام شد، محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف زیره به مدت 8 هفته موجب کاهش چشمگیر سطح قند خون، انسولین موجود در هموگلوبین شده و زیره مدیریت عالی در دیابت داشته و هیپوگلیسمی را کاهش داده و سطح گلوکز در ادرار افرادی که زیره مصرف می کنند از سطح معمول بیشتر است.توصیه می کنم افراد دیابتی زیره را در رژیم خود بگنجانند.البته چون زیره موجب افت قند خون می شود، حتما افراد دیابتی از مصرف آن با داروهای دیابت و مقادیر بالا خودداری کنند.
درمان مشکلات عصبی با زیره :
زیره این گیاه ریز و پرخاصیت حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان می باشد، که به بدن در کنترل استرس کمک زیادی کرده، تعداد زیادی از افراد در بعضی مواقع دچار بی خوابی می شوند،که از علت های اصلی اختلال در خواب استرس و اضطراب می باشد.خوشبختانه وجود آنتی اکسیدان و ویتامین های گروه ب بهترین راه برای درمان این مشکل می باشد.زیره حاوی موادی است که به درمان بی خوابی و بیماری های عصبی مانند پارکینسون کمک زیادی می کند.
تقویت حافظه :
وجود ویتامین های گروه ب در زیره موجب تقویت حافظه می شود، طبق تحقیقاتی که روی موش ها انجام شد.محققان دریافتند که حیواناتی که عصاره زیره دریافت کرده اند، یادآوری سریع و بهتری داشته اند.
افزایش آهن در بدن :
دانه زیره به طور طبیعی منبع غنی از آهن می باشد،این موضوع موجب شده تا از زیره به عنوان تامین کننده آهن بدن استفاده شود.کمبود آهن در بدن موجب انواع بیماری های از جمله کم خونی و آسیب های دیگر در بدن می شود. مصرف روزانه 4/1 میلی گرم آهن معادل 1 قاشق چایخوری زیره آسیاب شده برای بدن لازم است.مصرف زیره برای درمان دردهای قاعدگی و تامین آهن از دست رفته در بدن زنان بسیار موثر و مفید می باشد.
درمان یبوست :
فیبر موجود در زیره باعث ترشح آنزیم ها در دستگاه گوارش شده و مشکلات دستگاه گوارش مانند بواسیر و یبوست را رفع می کند.زیره یک ملین بسیار قوی بوده و مصرف آن به صورت چای و یا نوشیدن پودر آن همراه با عسل و آب از یبوست جلوگیری می کند.
هضم غذا :
مواد موجود در زیره باعث تحریک غدد صفراوی شده و ترشح اسید و صفرا موجب هضم آسان غذا در معده و روده شده و از تشکیل گاز در دستگاه گوارش جلوگیری می کند.
درمان سوء هاضمه :
طبق تحقیقات انجام شده در آلمان محققان به این نتیجه دست یافتند که مصرف روغن زیره به مدت 4 هفته سوزش سردل و علائم سوء هاضمه را تا حد زیادی کاهش می دهد.روغن زیره حاوی ماده شیمایی به نام کارول و کارون می باشد که موجب تقویت فعالیت عضلات دستگاه گوارش شده و از معده در برابر زخم و التهاب محافظت می کند.مصرف 1 قاشق روغن زیرع همراه با آب و نمک برای درمان مشکلات دستگاه گوارش موثر است.
افزایش سوخت و ساز بدن :
دانه های ریز و شگفت انگیز زیره حاوی مواد مغذی، مواد معدنی و ویتامین های فراوانی است که در بدن به سرعت جذب شده و باعث افزایش سرعت متابولیک بدن شده و سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن :
زیره حاوی مقادیر زیادی ویتامین ث می باشد، مصرف این ادویه موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و افرادی که به علت استرس سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده با مصرف این گیاه بدنشان تقویت شده و التهاب در بدنشان کاهش پیدا کرده و خطر فشارخون و سکته مغزی به طور چشمگیری کاهش پیدا می کند.
درمان آسم و برونشیت :
تیموکینون موجود در این دانه شگفت انگیز موجب کاهش تورم مجاری تنفسی شده و به بیماران مبتلا به آسم و برونشیت کمک زیادی می کند. افراد مبتلا به آسم و برونشیت می توانند با مصرف روزانه چای زیره مشکلات خود را تا حد زیادی کاهش دهند.
سلامت استخوان :
زیره حاوی مقادیر زیادی روی و کلسیم می باشد که به سلامت استخوان ها کمک زیادی می کند. افراد مبتلا به پوکی استخوان و بانوانی که در سنین یائسگی هستند،می توانند با مصرف چای زیره به تقویت استخوان های خود کمک کنند.همچنین مصرف این چای برای افراد زیر 20 سال جهت تقویت استخوان ها توصیه می شود.
ضد سرطان :
وجود کیومین آلدهید در ترکیبات زیره موجب به تعویق افتادن رشد سلول های سرطانی در بدن می شود . این دانه ریز حاوی ترکیبات ضد سرطانی مانند، تیموکینون، تیمول،دیتیموکینونو تیموهیدروکینون می باشد.که در درمان سرطان روده بزرگ و سینه کاربرد دارد.به همین دلیل زیره در بین پزشکان به عنوان گیاه ضد سرطان شناخته شده است.
سلامت کبد :
نارسایی در کبد علت اصلی به وجود آمدن انواع بیماری ها در بدن می شود.علت اصلی نارسایی در کبد وجود مواد سمی و چربی اضافی می باشد.زیره سموم مضر را دفع کرده و به روند سم زدایی در کبد کمک فراوانی می کند.
تنظیم فشار خون :
فشار خون از مهمترین مشکلات و معضلات جوامع می باشد که ناشی ازکمبود پتاسیم و استرس زیاد است. یکی از گیاهان دارویی که منبع غنی از پتاسیم می باشد، و به تولید سلول های تازه و تنظیم فشار خون کمک زیادی می کند، زیره می باشد.مصرف روزانه یک لیوان آب زیره به صورت ناشتا، از بروز بیماری های قلبی و افزایش فشار خون جلوگیری کرده و پتاسیم موجب تقویت عضلات قلب شده و از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی جلوگیری می کند.
ضد ویروس و باکتری :
زیره به عنوان یک ضد ویروس با انواع عفونت ها و باکتری های موجود در روده افراد سالمند و حیوانات(اسهال خونی،استفراغ،درد شدید شکم) مبارزه کرده و در درمان آنفولانزا، تب، سرماخوردگی و سرفه های مزمن مصرف دمنوش و چای زیره بهترین دارو برای درمان و تقویت بدن می باشد.
افزایش ادرار و سم زدایی بدن :
تیمول، فسفر و کومینالدئید موجود در زیره سم زدای خوبی بوده و فسفر موجب دفع بهتر ادرار شده و برای عملکرد کلیه ها مفید است.مولکول های آلیکه همراه با ادرار از طریق کلیه ها دفع می شود.
دردهای قاعدگی :
یکی از دردهای که زنان در سنین باروری آن را تجربه می کنند، دردهای قاعدگی می باشد.دانه های زیره برای زنان در دوران قاعدگی بسیار مفید و باعث تنظیم سیکل ماهانه شده و به بانوان کمک می کند تا این دوران را با درد کمتری طی کنند.نوشیدن آب زیره بهترین نوشیدنی در این دوران است.
افزایش شیر مادر :
مصرف منظم زیره موجب افزایش شیرمادر شده، از سوء هاضمه و مسمومیت نوزادان و کولیک و دلپیچه جلوگیری می کند.
رفع مشکلات پوست و مو با زیره :
وجود انواع ویتامین ها در زیره موجب محافظت و درمان بیماری های پوستی می شود، در ادامه به بررسی مشکلات پوستی و درمان آن با زیره می پردازیم با ما همراه باشید.
مراقبت از پوست :
وجود ویتامین ای در زیره به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و موجب تقویت سلول ها و رگ های پوستی شده و رطوبت و حالت ارتجاعی پوست را حفظ کرده و از ایجاد چین و چروک جلوگیری کرده و به عنوان یک داروی ضد پیری عمل کرده و موجب سالم ماندن پوست می شود.
رفع تیرگی دور چشم و شفافیت پوست :
یکی از بیماری های پوستی که در بیشتر افراد دیده می شود، سیاهی و کبودی دور چشم است. که در کودکان، سالمندان و همچنین افراد دیابتی مشاهده می شود.هر چند درصد زیادی از افراد مبتلا به این بیماری ارثی هستند،اما سیاهی اطراف چشم را می توان با روغن های گیاهی و ارگانیک محو کرد،استفاده از روغن زیره سبز یا سیاه یکی از راه های درمان سیاهی دور چشم می باشد.کافیست روزانه 2 الی 3 بار روغن زیره را با انگشت اشاره دور چشم و سمت بیرونی چشم بزنید، دقت داشته باشید روغن داخل چشم نرود،استفاده از روغن زیره موجب آبرسانی، شفافیت و روشن شدن پوست می شود.
درمان جوش، بثورات جلدی و خارش پوست :
از زیره برای درمان مشکلات پوستی از قبیل خارش، جوش و بثورات جلدی استفاده می شود، کافیست این دانه های شگفت انگیز را در آب جوشانده و بعد از سرد شدن، پنبه ای را به این محلول آغشته و نواحی مورد نظر را با آن تمیز و بشویید.
جلوگیری از ریزش مو :
برای جلوگیری از ریزش مو، دفع و درمان قاطع شپش استفاده از زیره بسیار مفید است.برای شستشو و ماساژ مو می توانید از پودر زیره استفاده نمایید. زیره باعث تقویت ریشه مو شدهو بافت مو را بهبود می بخشد.
خواص زیره برای مردان :
یکی از گیاهان دارویی که موجب افزایش اسپرم در مردان می شود، گیاه اعجاب انگیز زیره است.زیره منبع عالی از پتاسیم و روی می باشد و زمانی که با نبات مصرف شود، موجب افزایش اسپرم شده و از ایجاد مشکلات باروری جلوگیری می کند.زیره موجب درمان ناتوانی جنسی شده و مصرف آن همراه با عسل، جوز هندی قبل از خواب موجب افزایش میل جنسی می شود.
ترک اعتیاد با زیره :
طبق تحقیقات انجام شده روی موش ها دانشمندان به این نتیجه دست یافتند که ترکیبات موجود در زیره موجب کاهش رفتارهای اعتیاد آور و علائم آن در موش ها شده، اما آزمایشات روی انسان نیاز به تحقیق و بررسی بیشتری دارد. دانشمندان به دنبال عنصر خاصی در این گیاه برای درمان قطعی اعتیاد هستند.
زیره و لاغری :
افرادی که قصد کاهش وزن و کنترل وزن دارند،از زیره استفاده می کنند.طبق تحقیقی که در سال 2015 در آمریکا انجام شد، افرادی که به مدت 8 هفته زیره مصرف کردند، نسبت به افرادی که داروهای لاغری مصرف کرده بودند کاهش وزن و کاهش قندخون چشمگیری داشتند. همچنین افرادی که روزانه 3 گرم پودر زیره با ماست را به مدت 3 ماه مصرف کردند، کاهش وزن و سایز در دور کمر و شکم داشتند.
همچنین می توانید 2 قاشق چایخوری دانه زیره را در 5/1 لیتر آب جوشانده و دانه ها را از آب خارج کرده و عصاره سالم را بنوشید. برای کاهش وزن و لاغری می توانید از عرق زیره استفاده کنید، عرق زیره حاوی مقادیر زیادی فیبر بوده که موجب کاهش اشتها و افزایش متابولیسم بدن می شود، عرق زیره را همراه با یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی مصرف نمایید.تا به نتیجه دلخواه برسید.
قرص مکمل و رژیم :
برای بهره مند شدن از مزایای زیره می توانید از قرص های مکمل و یا روغن زیره سیاه استفاده نمایید.این مکمل را روزانه طبق دستور العمل مصرف نمایید.مکمل زیره موجب تثبیت قند خون شده و اضافه کردن زیره به پودر فلفل قرمز باعث تقویت متابولیسم بدن می شود.آنتی اکسیدان های موجود در فلفل قرمز و زیره بهترین تقویت کننده بدن هستند.
نحوه آشپزی با انواع زیره :
بسته به نوع و دستور غذایی از زیره کامل یا آسیاب شده می توان از گونه های آن استفاده کرد،در بعضی از دستورهای غذایی دانه های کامل زیره در ابتدای طبخ اضافه می شود تا این ادویه زمان لازم را برای عطر و مزه خود در غذا داشته باشد. یکی از ادویه های مکمل در کنارپودر کاری ادویه زیره می باشد. زیره آسیاب شده عطر و طعم بیشتری در برابر دانه های زیره دارد.گاهی اوقات می توان زیره را به صورت بو داده به عنوان چاشنی در ماهی،عدس و سبزیجات استفاده کرد.
مصرف زیره در زنان باردار و نوزادان :
یکی از مشکلات زنان باردار مخصوصا در ماه های آخر نفخ معده می باشد که به علت بزرگ شدن جنین و شکم فشار مضاعفی به معده وارد می کند، در این بین تعدادی از افراد در این بین به زنان باردار توصیه می کنند که از زیره و فرآورده ای آن استفاده نمایند، اما باید توجه داشته باشید که زیره علاوه بر تمام مزایایی که دارد، مصرف آن در دوران بارداری ممنوع می باشد، چون این گیاه شگفت انگیز موجب تحریک و انقباض رحم شده و قطعا منجر به سقط جنین و خاتمه بارداری می شود.مصرف بیش از حد زیره در بارداری و سیکل ماهانه موجب عوارضی از جمله؛
آسیب به کبد و کلیه ها، آلرژی سرگیجه، پرکاری تیروئید، زرد شدن پوست، اعتیاد و وابستگی و لکه بینی می باشد، اما در دوران شیر دهی مصرف زیره موجب افزایش شیر مادران شیرده و همچنین تقویت شیر می شود، توصیه می کنم حتما زیره را در دوران شیردهی همراه با عسل میل نمایید. این ترکیب موجب تقویت سیستم گوارش نوزاد شده و از نفخ جلوگیری می کند.
درمان ادرار قطره ای و ترشحات زنان :
برای درمان قطره قطره ادرار کردن مخصوصا افراد سالمند و مبتلایان به بیماری پروستات در ابتدا زیره را تفت داده و بعد از کوبیدن با آب میل نمایید.برای رفع ورم روده و معده این گیاه را دم کرده و تنقیه نمایید.برای درمان ترشحات زنان بسیار مفید و موثر می باشد.
خواص زیره و عسل :
با پیشرفت جوامع مردم دنیا به فکر درمان بیماری های خود با گیاهان دارویی هستند،زیره از مهمترین گیاهان دارویی است که دارای خواص فراوان و البته در بین مردم جهان بسیار محبوب می باشد.ترکیب پودر زیره+ عسل و فلفل بهترین تقویت کننده قوای جنسی محسوب شده و این ترکیب در بین اعراب بسیار پرطرفدار است.برای درمان نفخ کافیست مقداری زیره و عسل را ترکیب و استفاده نمایید.
طبع زیره چیست ؟
در طب سنتی و سنگ نوشته طبع زیره گرم و خشک می باشد، این گیاه سرشار از فیبر، منیزیم، آنتی اکسیدان ها، آهن و ویتامین ها می باشد.مصرف زیره برای افرادی که دارای مزاج گرمی هستند،برای کاهش عوارض باید همراه با کتیرا و عسل به عنوان مصلح مصرف شود.
موارد استفاده زیره در طب سنتی :
در طب سنتی مصرف و جویدن زیره به صورت خام از سوء هاضمه جلوگیری می کند.
چای زیره بهترین روش برای درمان سوزش سر دل و نفخ می باشد، البته می توانید برای درمان سوزش سر دل بعد از غذا چند دانه زیره بجوید.
برای درمان برونشیت، آسم و علائم شدید سرماخوردگی مصرف چای زیره توصیه می شود.
برای درمان مشکلات لثه و درمان درد دندان روغن زیره توصیه می شود.
مصرف ترکیب زیره و دانه های چنار در صبح موجب درمان نفخ و کاهش وزن می شود.
آشنایی با فراورده های زیره :
ازگیاه زیره به صورت های متفاوتی در انواع غذاها، همراه با برنج، شیر برنج، انواع شیرینی ها و ترشی جات استفاده به صورت خام یا بو داده استفاده می شود.اما از این دانه های شگفت انگیز به صورت فرآورده استفاده می شود که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
اسانس زیره :
عرق زیره که به روش تقطیر مانند گلاب تولید می شود و دارای خواص دارویی فراوانی می باشد.از جمله خواص دارویی عرق زیره می توان به :
دفع سکسکه،دفع سموم از بدن، رفع تنگی نفس و آسم، ضد تشنج، عرق آور، برطرف کننده ترشحات زنان،قابض و خشک کننده، کاهش وزن،درمان کننده بیماری صرع،سوء هاضمه،خاصیت چربی سوزی، افزایش شیرمادران، رفع نفخ معده و روده اشاره کرد.
میزان مصرف عرق زیره :
مصرف عرق زیره در کودکان روزی 3 بار و 3 قاشق غذاخوری در نصف استکان آب حل شود.
افراد بزرگسال روزی 3 بار نصف استکان عرق زیره با کمی آب ترکیب و قبل از غذا مصرف شود.
خواص چای زیره :
در بین مردم جهان مخصوصا افراد جنوب شرقی آسیا و ایران چای دارای طرفداران زیادی می باشد. برای مصرف چای زیره کافیست 1 قاشق غذاخوری پودر زیره را در یک قوری آب با دمای 80 درجه سانتی گراد ریخته و اجازه دهید 15 الی 20 دقیقه چای دم بکشد، به علت طعم تند زیره شما می توانید کمی رازیانه به این ترکیب اضافه کرده و با 1 قاشق عسل و آبلیمو میل نمایید.این دمنوش مقوی معده و باعث کاهش نفخ می شود. بهترین زمان برای مصرف این نوشیدنی قبل از وعده غذایی می باشد.
روغن زیره :
روغن زیره که به صورت خرد کردن و یا آسیاب نمودن در داخل مخزن پخت با مقداری معینی آب ترکیب شده و تولید می شود.بیشترین کشورهای تولید کننده روغن زیره در جهان ایتالیا،فرانسه، الجزایر،آلمان می باشد. بیشترین کشورهای مصرف کننده روغن ایالات متحده، لهستان، روسیه و انگلستان می باشد.
روش های تشخیص روغن زیره خالص :
روش های تشخیص روغن خالص زیره کار مشکلی است و باید از آزمایشگاه های مجهز کمک بگیرید. اما روش های دیگری برای تشخیص روغن زیره وجود دارد، از جمله؛
اعتماد و اطمینان به فروشنده، قیمت کالا هرچه قیمت روغن از حد معمول پایین تر بود، نسبت به خرید کمی شک کنید و توجه به بو و ظاهر روغن تا حد زیادی مشخص کننده اصل بودن روغن است.
خواص روغن زیره :
روغن زیره نیز مانند دانه های زیره دارای خواص فراوانی می باشد، از جمله این خواص می توان به ؛
کمک به هضم غذا، درمان سوء هاضمه،درمان آسم و برونشیت، درمان بی خوابی،افزایش سوخت و ساز،تقویت سیستم ایمنی بدن، نظیم فشار خون، پیشگیری از سرطان، درمان کم خونی،درمان خارش، جوش و بثورات جلدی و درمان گرفتگی عضلات اشاره کرد.
عوارض جانبی مصرف روغن زیره :
مصرف بیش از حد روغن زیره در بعضی افراد موجب اسهال شده و افرادی که مزاج گرمی دارند موجب کهیر و افزایش ترشح تیروئید شده و در نهایت لاغری همراه با زردی می باشد.بیماران کلیوی، تنفسی و کبدی و زنان باردار حتما قبل از مصرف باید با پزشک مشورت نمایند.
طرز تهیه دمنوش زیره:
از دیگر روش های استفاده از زیره می توان به روش دمنوش اشاره کرد. از جمله خواص دمنوش زیره ؛
کاهش وزن، درمان سوء هاضمه،دفع سموم بدن، افزایش کالری سوزی، درمان بی خوابی و ضد احتقان می توان نام برد.
طرز تهیه دمنوش زیره :
برای تهیه دمنوش زیره کافیست دانه های زیره را در ظرفی ریخته و 5 دقیقه تفت دهید.سپس 200 میلی لیتر آب را در ظرفی ریخته و روی حرارت گذاشته و اجازه دهید به دمای جوش برسد.سپس 1 قاشق غذاخوری از زیره را در قوری چینی ریخته و آب جوش را به آن اضافه و اجازه دهید این ترکیب 5 دقیقه دم بکشد.سپس آن را صاف کرده و از شیرین کننده های طبیعی برای خوش طعم کردن دمنوش استفاده و میل نمایید.بهترین زمان برای مصرف دمنوش روزی سه بار و قبل از هر وعده غذای می باشد.اما افرادی که مبتلا به بیماری های گوارشی هستند بعد از هر وعده غذایی مصرف نمایند.
بهترین دمنوش زیره :
بیشتر حکیمان طب سنتی عقیده دارند که خواص و عملکرد زیره سیاه بهتر از زیره سبز می باشد. با این وجود حکیمان طب سنتی مصرف عرق زیره سیاه را توصیه می کنند و برای دمنوش توصیه می کنند که دمنوش زیره سبز را مصرف نمایند. چون این دمنوش خاصیت ضد کلسترول و ضد چربی دارد و برای کاهش وزن و لاغری مناسب می باشد.در ادامه شما را با طرز تهیه چند نوع دمنوش زیره مناسب برای لاغری شگفت زده می کنم، همراهم باشید.
دمنوش زیره، چای سبز، زنجبیل و نعناع:
این دمنوش همراه با چای سبز، نعناع و زنجبیل تازه تاثیر خارق العاده ای در کاهش وزن دارد، کافیست
1 قاشق چای خوری زیره+ چای سبز،نعناع و زنجبیل را به میزان دلخواه در آب جوش ریخته و اجازه دهید 15 دقیقه دم بکشد،در انتها با مقداری عسل ترکیب و میل نمایید.
دمنوش آب لیمو و زیره :
ترکیب این دمنوش برای لاغری فوق العاده است، کافیست 1 قاشق چایخوری پودر زیره را در 1 فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید 15 دقیقه دم بکشد، سپس چند قطره آب لیمو اضافه کرده و میل نمایید.
دمنوش زیره سیاه :
برای تهیه دمنوش زیره سیاه کافیست 1 قاشق پودر زیره سیاه + 1 لیوان آب جوش را در قوری چینی ریخته و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد، سپس از صافی عبور داده و میل نمایید، برای تهیه این دمنوش می توانید از دانه های زیره سیاه استفاده نمایید، اما پودر آن موثر تر است،فقط نکته مهمی که باید به آن دقت داشته باشید از نگهداری طولانی مدت پودر زیره سیاه خودداری کنید.و تمام دمنوش های گیاهی را در قوری چینی دم کنید.
عوارض جانبی مصرف دمنوش گیاهی زیره سبز :
زمانی که دمنوش زیره به میزان مناسبی مصرف شود، هیچ عارضه ای به دنبال ندارد.اما مصرف بیش از حد آن ممکن است، منجر به سوزش سر دل، آروغ زدن، آسیب کبدی، سقط جنین،افت شدید قند خون، قاعدگی سنگین و آلرژی شود.
تداخل داروها با زیره :
مصرف گیاهان دارویی به خودی خود دارای هیچگونه عارضه ای نیست، اما اگر این گیاهان دارویی همراه با داروهای شیمیایی مصرف شود،منجر به تداخل دارویی شده و عوارضی مانند افت شدید قند خون،حالت تهوع،سرگیجه، معده درد،خارش های شدید پوستی،سقط جنین،عوارض کبدی و کلیوی را به همراه دارد، لذا توصیه می کنم افراد قبل از مصرف گیاهان دارویی با پزشک خود مشورت و کودکان زیر 2 سال از مصرف آن اکیدا خودداری کنند.
مضرات مصرف زیره :
مصرف بیش از حد زیره سبز یا سیاه موجب لخته شدن خون ،کاهش شدید قند خون،خارش های شدید پوست، آروغ زدن، کهیر،آلرژی ،کم کاری و پر کاری تیروئید،سقط جنین، تحریک سندروم روده،خطرات کبد و کلیه،زایمان زودرس،افت فشار خون، تاری دید،افسردگی، رطوبت بیش از حد پوست،سرگیجه، یبوست، اسهال شدید، خستگی بیش ازحد، تغییر رنگ پوست، تشدید بیماری های حاد تنفسی، تشدید سرطان ریه و خون می شود. افراید که عمل جراحی دارند بهتر است قبل دو هفته قبل و بعد از عمل جراحی از مصرف زیره اجتناب کنند.
کاشت و برداشت زیره :
کاشت زیره به دوران اولیه بشر باز می گردد،اولین بار نام زیره در دست نوشته های مصر باستان یافت شد.البته این گیاه در اکتشافات باستانی زیره یافت شده و در حال حاضر به علت تقاضای زیاد دارای ارزش جهانی شده است.
آماده سازی زمین:
گیاه زیره برای رشد به نور فراوان و حرارت مناسب نیاز دارد.خاک مناسب برای رشد این گیاه باید سبک و دارای بافتی مناسب(حخاک های لومی-شنی ) باشد، چون خاک های سنگین رطوبتر ا بیش از حد در خود نگه داشته و موجب پوسیدگی ریشه می شود.خاک مناسب رشد زیره باید دارای مواد غذایی و غنی و دارای پ هاش 6/4 باشد تا گل ها به خوبی تلقیح و میوه های پرمغز را تحویل دهد. برای کشت در پاییز زمین را باید با 15 تن کود دامی آماده و شخم زد(به جای کود دامی از کود کامل ماکروپتاسه و فسفاته به میزان 50 تا 100 کیلو گرم در هر هکتار) برای رشد بهتر 2 ماه بعد از کشت باید 30 کلیو گرم کود اوره در زمان آبیاری به زمین تزریق شود.
کاشت زیره :
زیره در دو صورت پاییزه و بهاره کشت می شود، بهترین زمان برای کشت زیره اواخر آبانماه تا اواخر آذرماه می باشد.برای کاشت دانه ها را 24 ساعت در آب خیس کرده سپس با ماسه بادی ترکیب می کنند تا خیسی آن گرفته شود،سپس اقدام به کشت می کنند.با این کار درصد جوانه زنی دانه ها بیشتر می شود.بعضی از متخصصین کشاورزی برای جلوگیری از بیماری های قارچی توصیه می کنند، که بذرها را قبل از کاشت با سموم آفت کش مانند ویتاواکس یا کاربوکسین تیرام به میزان دو گرم برای هر کیلو گرم ترکیب کرده و سپس عملیات کاشت را انجام می دهند.عمق کاشت بذرها از 2 سانتی متر نباید بیشتر و فاصله ردیف ها بین 15 تا 20 سانتی متر باید باشد.
آبیاری :
اولین مرحله آبیاری باید سریعا بعد از کشت انجام شود.اگر قبلا بذرها در آب خیسانده شده باشد، آبیاری اولیه دارای ضرورت و اهمیت بیشتری است. آستانه تحمل این گیاه به درجه شوری آب و خاک بسیار بالا می باشد، هرچند عملکرد بهتری در خاک و آب شیرین دارد،در نتیجه کاشت زیره در زمین های کشاورزی قابل اجرا است.از جمله مزیت های کاشت زیره در مناطق خشک نیاز این گیاه به آب کم می باشد و اگر در فصل پاییز کاشته شود، با توجه به باران های فصل پاییز نیاز کمتری به آب می توان محصول قابل قبولی را برداشت کرد.به همین دلیل زیره به صورت خودرو در مناطق کویری عربستان، عراق، ایران و دیگر کشورهای خاور میانه می روید.بعد از اولین آبیاری مرحله دوم بعد از 8 تا 10 روز انجام شده و بعد از این مرحله جوانه ها سر از خاک بیرون آورده و در صورت گرم بودن منطقه جغرافیایی آبیاری تکمیلی بعد از سبز شدن تمام بذرها انجام می شود.بعد از این آبیاری مزرعه را باید هر 12 تا 20 روز با توجه به دمای هوا و بافت خاک مزرعه آبیاری کرد.ناگفته نماند که در فصل زمستان و ماه های دی و بهمن با توجه به رکود رشد گیاه نیازی به آب ندارد، مگر اینکه هوای گرم در منطقه حکمفرما شده باشد.
دمای مناسب رشد گیاه زیره :
همانطور که گفته شد این گیاه در مناطق گرم و خشک به صورت وحشی و خودرو می روید، اما دمای مناسب برای رشد 10 تا 25 درجه و نور کافی برای رشد گیاه ضروری است.
دوره رشد زیره :
دوره رشد این گیاه کوتاه مدت و در صورت کشت پاییزه حدودد 6 ماه و اگر بذرها در فصل بهار کشت شوند، 4 ماه می باشد.گل دهی این گیاه در فصل بهار و اواسط اردیبهشت ماه و سپس شروع به دانه بندی می کند.دقت داشته باشید در این مرحله آبیاری بیش از حد موجب افزایش بیماری ها و قارچ ها و عدم دانه بندی گل ها می شود.بهترین زمان اواسط فروردین و بعد از 20 روز مرحله دوم آبیاری انجام شود.
مراحل داشت زیره :
در زمان آماده سازی زمین برای کشت زیره کود دامی اضافه می شود و 40 تا 50 روز بعد از کشت نیز در هر هکتار 60 کیلو گرم کود اوره اضافه شده تا گیاه رشد بهتری داشته باشد.در اوایل رشد زیره چون این گیاه دارای ارتفاع کمی می باشد، علف های هرز در مزرعه غالب شده و در این مواقع وجین زمین بسیار ضروری و مهم است.چون موجب رشد بهتر گیاه شده و عملیات تنک کردن باید به گونه ای باشد که فاصله 15 سانتی متر رعایت شود.
بیماری های تهدید کننده زیره :
گیاه زیره با تمام خواص بی نظیری که دارد اما در زمان رشد به بیماری های قارچی بسیار حساس می باشد.یکی از بیماری های که زیره به آن مبتلا می شود سفیدک سطحی می باشد.که علائم آن وجود لکه های سفید رنگ روی ساقه و برگ های گیاه می باشد و در صورت گسترش بیماری موجب آفت شدید در محصول شده و میوه ها ریز و چروکیده می شوند. برای مبارزه با این آفت استفاده از قارچ کش سولفوره یا سم کراتان به میزان نیم لیتر در هر هکتار توصیه و سم پاشی مجدد 15 روز بعد انجام شود.
کشت متناوب زیره :
زیره یکی از گیاهان دانه ای است که به علت حساسیت بالای آن نباید در زمین به عنوان کشت دوم کاشته شود.ضمنا دقت داشته باشید از کاشت زیره را در زمین های که قبلا گیاهانی از خانواده چتریان مانند هویج، گشنیز،هویج، رازیانه و شوید کشت شده خودداری کرد.
برداشت زیره :
دانه های زیره 90تا 110 روز بعد از کاشت آماده و بسته به ارتفاع محل کاشت از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد دانه ها را می توان برداشت کرد.نشانه آماده بودن بوته ها برای برداشت زرد شدن بوته ها و با توجه به شرایط جوی خیس نبودن دانه ها می باشد.
خشک کردن زیره :
با توجه به استقبال بازار خرید دانه های زیره خشک این بذرها به صورت خشک به بازار عرضه می شود. بعد از برداشت محصول به صورت شاخه ای به مدت 3 تا 7 روز دانه ها در انبار در سایه و یا در مقابل نور خورشید خشک می شود تا بذرها از شاخه جدا شود.در انبار به هیچ وجه نباید ارتفاع ساقه های روی هم انباشته شده از 30 سانتی متر بیشتر باشد، چون منجر به کپک زدن شاخه ها و بذرها می شود.حتما در این مدت 7 روز هر روز ساقه ها را زیر و رو کنید.بعد از گذشت یک هفته میوه ها از کاه و کلش جدا شده و محصول آماده بوجاری است.( دانه های زیره در سیلو از کانال هایی مجهز به الک رد می شود) بعد از مرحله بوجاری بذرها به مدت چند روز در کف انبار پهن شده تا کاملا خشک شوند، میزان برداشت زیره 1 تن در هکتار است.