مراسم گلابگیری کاشان

• گلاب کاشان
• مراسم گلابگیری کاشان

تاریخچه و جاذبه‌های شهر کاشان

 کاشان شهری تاریخی در ایران است که دارای یکی از بزرگترین و مهمترین مجموعه‌های معماری قدیمی و تاریخی است. شهرت این شهر به جهت گلاب و مراسم گلاب گیری آن در سطح جهانی است، هر ساله توریست ها و گردشگران زیادی جهت شرکت در مراسم گلاب گیری و خرید گلاب به این منطقه روانه میشوند. مراسم گلاب گیری هر ساله در فصل بهار (خرداد) آغاز میشود و در این مراسم امکان خرید گلاب خالص و خرید عمده گلاب درجه یک مهیاست. 

کاشان در دوره‌های مختلف تاریخی، مرکز فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ویژه ای در ایران بوده است و آثار متعددی از این تاریخچه در زمینه های معماری، فرهنگ، هنر و ... موجود می باشد. تاریخچه کاشان به دوره قبل از اسلام باز می‌گردد و بر اساس مطالعات باستان‌شناسی، این شهر در دوره ساسانیان به نام "کسیان" شناخته می‌شد. در دوره اسلامی، کاشان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در مسیر راه تجاری شاهراه ابریشم، به یکی از مهمترین مراکز تجاری و صنعتی ایران تبدیل شد.
این شهر در دوره هخامنشیان با نام "کشانی" شناخته می‌شد. همچنین، در دوره ساسانیان، کاشان به نام "ویشابورکان" معروف بود.
در دوره اسلامی، کاشان به دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به مسیر تجاری از یکی از مراکز بازرگانی و تجاری مهم در ایران تبدیل شد. شاه عباس صفوی این شهر را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و آثار زیادی از دوران صفویه در کاشان باقی مانده است. در دوره‌ی ساسانیان، کاشان به عنوان یک شهر مهم شناخته می‌شد. پس از آن، در دوره‌ی اسلامی، شهر کاشان به عنوان مرکزی برای تجارت، صنایع دستی و معماری شناخته شد. به خصوص در دوره‌ی صفوی، کاشان به یکی از شهرهای مهم و بزرگ ایران تبدیل شد.
کاشان دارای معماری تاریخی بسیار زیبا و منحصر به فردی است. خانه‌های سنتی با چهار باغ و بام سنتی از جمله جاذبه‌های گردشگری این شهر هستند. همچنین باغ فین کاشان، خانه های تاریخی عباسیان، طباطبایی، بروجردی و ... از دیگر جاذبه های تاریخی آن است. بازار کاشان، از جمله‌ی جاذبه‌های گردشگری این شهر هستند. بازار کاشان، یکی از بزرگ‌ ترین بازارهای تاریخی جهان است که از دوره‌ی صفوی آغاز شده و تاکنون حفظ شده است. 
از جاذبه‌های دیگر کاشان، می‌توان به مسجد جامع کاشان، عمارت‌های تاریخی و موزه‌های مختلف اشاره کرد. عمارت عباسی، عمارت امیر احمد و خانه‌ی بروجردی‌ها از جمله‌ی عمارت‌های مشهور کاشان هستند. کاشان همچنین با داشتن صنایع دستی خاصی همچون قالیبافی و فرش‌بافی شهرت دارد. برای بازدید از کاشان، بهتر است که این شهر را در بهار و تابستان انتخاب کنید، زیرا در فصول گرم سال، هوا در این منطقه بسیار گرم و خشک است. در کاشان، هنر قالی بافی و منبت کاری نیز به عنوان صنایع دستی شناخته شده‌اند. همچنین، غذاهای محلی این شهر نیز بسیار معروف هستند، از جمله گوشت لوبیا، کوفته آب سماق، خورش نخود آله، آبگوشت پلو شفته بادمجان و ... .
به طور کلی، کاشان شهری با تاریخ و فرهنگ بسیار قدیمی است که از نظر فرهنگی، هنری و گردشگری دارای ارزش بسیار بالایی است. در دوره تیموری، کاشان به دلیل قرار گرفتن در مسیر نبرد بزرگ میان تیمور لنگ و شهر خوارزم شهرت یافت و پس از آن در دوره صفویه به عنوان یکی از مراکز فرهنگی و هنری بسیار پر رونق بود.
امروزه، کاشان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری بسیار مهم ایران شناخته می‌شود و بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی به این شهر برای دیدن معماری قدیمی، باغ‌های تاریخی، بازارهای سنتی و مساجد باستانی می‌آیند. 

مراسم گلاب گیری کاشان

مراسم گلاب گیری یکی از مراسم مهم و سنتی شهر کاشان است که در فصل بهار هر سال برگزار می‌شود. مراسم گلاب گیری یکی از مراسم مهم و سنتی در شهر کاشان است که هر ساله در ماه خرداد برگزار می‌شود. این مراسم به مناسبت فصل برداشت گل محمدی و تولید گلاب در باغ‌های این شهر برگزار می‌شود. در این مراسم، زنان و مردان با لباس‌های سنتی و خوردنی‌های محلی به باغ‌ها می‌روند و پس از برداشت گل‌های گل محمدی، آن‌ها را در سبدهایی جمع‌آوری می‌کنند. سپس گل‌های جمع‌آوری شده به یک محل تعیین شده برای گلاب‌گیری منتقل می‌شوند.
در محل گلاب‌گیری، گل‌های گل محمدی در یک حوض بزرگ با آب پر شده قرار می‌گیرند. سپس با استفاده از دستگاه‌های خاصی که برای این منظور ساخته شده‌اند، گل‌ها به آرامی تقطیر شده و اسانس گلاب دریافت می‌شود. این مراسم در کاشان بسیار مهم است و علاوه بر برداشت گل محمدی و تولید گلاب، به عنوان یک فرصت برای گردهمایی و جشنواره های شهر به شمار می‌رود.

تاریخچه گلاب گیری کاشان

تاریخچه گلاب گیری در کاشان به قدمتی بیش از 700 ساله بازمی‌گردد و احتمالا از دوران هخامنشیان شروع شده است. در طول سال‌های گذشته، تولید گلاب در کاشان به عنوان یکی از فعالیت‌های اصلی این شهر محسوب می‌شده و مردم برای به دست آوردن گلاب از گل‌های محمدی در باغ‌های این شهر استفاده می‌کردند.
به طور کلی، تاریخچه گلاب گیری در کاشان به دوران صفویه و شاه عباس بزرگ برمی‌گردد، در شهر کاشان به دلیل شرایط آب و هوایی و خاکی خاصی که دارد، این صنعت به طور ویژه‌ای توسعه پیدا کرد، در این دوران، تولید گلاب به عنوان یکی از فعالیت‌های اصلی اقتصادی در کاشان و بخصوص در منطقه گلشن به رشد و شکوفایی رسید.
در قرن 17 میلادی، شاه عباس بزرگ، به منظور توسعه کشاورزی و اقتصاد کشور، برای تولید بیشتر گلاب در کاشان سیستمی ایجاد کرد، او به شکلی تعیین شده باغ‌هایی را برای کاشت گل‌های محمدی در کاشان تعیین کرد و این مسئله باعث رشد و توسعه‌ی تولید گلاب در این شهر شد. در دوران قاجاریه نیز، توسعه‌ی این صنعت در کاشان ادامه داشت و به دلیل کیفیت بسیار بالای گلاب تولید شده در این شهر، گلاب کاشان به یکی از برترین گلاب‌های جهان شناخته شد. با گذر زمان، گلاب گیری در کاشان به یکی از مراسم‌های سنتی و مهم در این شهر تبدیل شد که هر ساله در ماه مه (خرداد) برگزار می‌شود. در این مراسم، باغ داران گلاب گیری را به صورت سنتی و صنعتی انجام می‌دهند.

اردیبهشت فصل گلاب گیری کاشان 

فصل گلاب‌گیری در کاشان، معمولاً در فصل بهار آغاز می‌شود و تا پایان تابستان ادامه دارد. این فصل از ماه اردیبهشت (حدوداً اوایل ماه مه) آغاز می‌شود و تا پایان شهریور (حدوداً اوایل ماه مهر) ادامه دارد. در این فصل، گل‌های محمدی در باغ‌ها و نیز باغ‌هایی که به منظور گلاب‌گیری کشت شده‌اند، می‌رسند. برای گلاب‌گیری، گل‌های تازه برداشت شده صبح زود در آب قرار داده می‌شوند و سپس به دستگاه‌های گلاب‌گیری منتقل می‌شوند. در این دستگاه‌ها، از روش تقطیر برای جداسازی روغن‌های عطری از گل‌ها استفاده می‌شود. سپس گلاب تولید شده در بطری‌های شیشه‌ای بسته‌بندی و به فروش می‌رسد.
فصل گلاب‌گیری در کاشان از جاذبه‌های گردشگری این شهر محسوب می‌شود و برای گردشگرانی که به دنبال تجربه فرهنگی هستند، بسیار جذاب است. در این فصل، در باغ‌ها و خیابان‌های کاشان عطر گلاب حس شده و می‌توان از خرید گلاب تولید شده در این شهر به عنوان یک هدیه یا یادگاری استفاده کرد.

بهترین زمان مراسم گلاب گیری کاشان

بهترین زمان برای شرکت در مراسم گلاب گیری اوایل بهار تا ابتدای تابستان است. در این فصل، به دلیل آغاز فصل گلاب‌گیری، طبیعت زیبایی را به خود گرفته و باغ‌ها و خیابان‌های کاشان به رنگ‌های زیبا و شادابی رنگ می‌شوند. در این موقعیت، شاهد فعالیت‌های مختلفی از جمله برگزاری مراسم‌ها و نمایشگاه‌های مربوط به گلاب‌گیری، دیدن باغ‌های پربار گل و گیاه و تجربه فضای گرم و خوش‌بوی این منطقه خواهید بود.
به علاوه، باید در نظر داشت که در فصل بهار، هوا در کاشان معتدل است و شما می‌توانید با برگزاری سفر به این شهر از هوای خوب و فضای توریستی لذت ببرید. در عوض، باید در نظر داشت که در این فصل، ممکن است از لحاظ توریستی شلوغ باشد و همچنین قیمت‌ها بیشتر از معمول باشند، بنابراین بهتر است قبل از سفر به کاشان، برنامه‌ریزی لازم را انجام دهید و همچنین اقامت‌گاه و بلیط اتوبوس را به موقع رزرو کنید.

مراحل گلاب گیری کاشان

مراسم گلاب گیری در کاشان یکی از جشن‌های مهم محلی است که هر ساله در فصل بهار برگزار می‌شود. در این مراسم، مردم به منظور برداشت گل و تولید گلاب به روستاها و باغ‌های گل محمدی در اطراف کاشان می‌روند. پس از جمع آوری گل‌ها، به روش‌های سنتی و با استفاده از دستگاه‌های خاص، گل‌ها به گلاب تبدیل می‌شوند. برای تولید گلاب، گل‌ها در مخازن و دیگ های آب قرار می‌گیرند و با استفاده از بخاری‌های خاص، آب مخزن به دمایی مناسب برسانده می‌شود تا عطر و طعم گل‌ها به آب منتقل شود. در ادامه، این آب به صورت مرحله به مرحله از گلاب تبدیل می‌شود.
بعد از تولید گلاب، مردم به صورت مراسمی، برای جشن گرفتن بهم می پیوندند و گلاب تازه تولید شده به اشتراک گذاشته می‌شود. همچنین در بعضی از روستاهای اطراف کاشان، مراسم‌های محلی نیز در همین راستا برگزار می‌شود. در کل، مراسم گلاب گیری در کاشان یک رویداد مهم و سنتی است که به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه، برای بسیاری از مسافران و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران جالب و شگفت‌انگیز می‌باشد.

انواع گلاب کاشان

کاشان یکی از شهرهای معروف ایران در تولید گلاب است. در این شهر انواع مختلفی از گلاب تولید می شود که به برخی از آنها در زیر اشاره شده است:
-    گلاب سبک کاشان
برای تولید گلاب سبک 15 الی 20 کلیوگرم گل محمدی را به همراه 80 لیتر آب مخلوط می کنند در این روش اسانس گلاب دارای غلظت کمتری است و بر همین اساس به آن گلاب سبک گفته میشود و این گلاب از نظر قیمت دارای قیمت ارزان تریست. گلاب های با عیار 10 و 20 از جمله این نوع گلاب هاست که دارای درجه خلوص 12 تا 18 % است. 
-    گلاب متوسط کاشان 
گلاب های متوسط دارای عیار خلوصی بین 18 الی 24 % است که برای تولید آن نیاز به 20 الی 30 کیلوگرم گل است تا گلاب با کیفیت و درجه یک و با غلظت متوسط تولید شود که مناسب مصارف خانگی است. به گلابهای با عیار 20 و 30، گلاب متوسط گفته میشود.
-    گلاب سنگین کاشان
برای تولید گلاب سنگین به 30 تا 30 کیلوگرم گل محمدی و هشتاد لیتر آب نیاز است که حاصل تقطیر آن 40 لیتر گلاب درجه یک و ممتاز  است، که در واقع به عنوان بهترین گلاب و با غلظت سنگین در بازار به فروش میرسد. 
کمترین مقدار خلوص برای این گلاب 24 % است که از آن برای مصارف صنعتی استفاده میشود. گلاب های با عیار 40، 50، 60 و 80 را با نام گلاب سنگین شناخته میشود. 
-    گلاب دو آتیشه کاشان 
به گلابی، گلاب دو آتیشه گفته میشود که بعد از یک مرحله، فرآیند تقطیر گل محمدی، دو بار به آن یا گل محمدی و یا گلاب خالص اضافه میشود و فرآیند تقطیر انجام میشود و در نهایت گلاب دو آتیشه تولید میشود. گلاب های با عیار 50 و 60 با درجه های خلوص 30 الی 35 % را به عنوان گلاب دو آتیشه می دانند. 
-    گلاب سه آتـیشه
برای تولید این نوع گلاب خاص، 3 مرحله فرآیند تقطیر انجام میشود که در هر مرحله گل یا گلاب خالص را به گلاب مرحله قبل اضافه می کنند و در نهایت گلابی با عیار 80 درصد تولید میشود که از آن برای مصارف خاص و ویژه استفاده میشود. 
-    گلاب پس آب 
اگر بعد از فرآیند تقطیر، تفاله های گل محمدی را دوباره به وسیله آب عمل تقطیر روی آن انجام شود، گلابی رقیق با نام گلاب پساب تولید می شود که دارای کیفیت و عطر بسیار پایین تری در مقایسه با دیگر گلاب ها دارد. 

روستاهای گلاب گیری کاشان 

شهر قصر کاشان به عنوان پایتخت گل و گلاب کاشان در تمام ایران شناخته میشود، اما با این وجود شهرها و روستاهای اطراف کاشان همچون نیاسر، برزک، سده، وادقان، ون و ... هم در زمینه گلابگیری نیز فعال هستند. در این میان گلاب های دو روستای وادقان و وت جزء مرغوبترین گلاب های کاشان است. این دو روستا در فاصله 50 کیلومتری کاشان واقع شده است و دارای گلابی با غلظت و عطر و بوی فوق العاده است. اما به طور کلی تمامی گلابهایی که در این مناطق تولید میشود دارای کیفیت خوبی هستند.  به طور کلی می توان گفت کاشان، قمصر، نیاسر و برزک از مهمترین و معروف ترین مراکز است که هر ساله مراسم گلاب گیری انجام میشود. اما قمصر کاشان در این میان دارای شهرت و آوازه بیشتری است و گردشگران زیادی هر ساله برای شرکت در آیین گلابگیری هر ساله روانه این منطقه میشود. 

جشنواره گلاب گیری قمصر

جشنواره گلاب گیری قمصر یکی از مراسم مهم و تاریخی در شهر کاشان است. این جشنواره هر ساله در اوایل خرداد ماه در روستای قمصر، که در حومه شهر کاشان واقع شده است، برگزار می‌شود. در این جشنواره، افرادی که باغ‌های گلسرخ را دارند، گلاب می‌گیرند و با حضور مردم و گردشگران، مراسم گلاب گیری برگزار می‌شود. در این مراسم، ابتدا گلاب‌های جمع‌آوری شده به یک محل مشخص منتقل می‌شوند. سپس با استفاده از یک دستگاه خاص، گلاب از گل‌ها استخراج می‌شود. در طول این فرایند، آویزان شدن و جمع‌آوری گل‌ها و همچنین صدای دستگاه گلاب‌گیری، برای تماشاگران بسیار جذاب است. پس از استخراج گلاب، این محصول به ظرف‌های مخصوصی پر شده و به دست تولیدکنندگان عرضه می‌شود. علاوه بر مراسم گلاب گیری، در جشنواره قمصر، بازارچه‌هایی برای فروش محصولات محلی، نمایشگاه‌های هنری و فرهنگی و همچنین برنامه‌های سنتی نیز برگزار می‌شود.

جشنواره گلاب گیری نیاسر

جشنواره گلاب گیری نیاسر نیز یکی از مراسم مهم و جذاب در منطقه کاشان است. روستای باستانی نیاسر، از بخش‌های تاریخی شهر کاشان و در 20 کیلومتری کاشان قرار گرفته است. این جشنواره هر ساله در ماه خرداد در روستای نیاسر، که در حومه کاشان و در استان اصفهان واقع شده است، برگزار می‌شود.
در این جشنواره، باغ‌دارانی که گل‌های خود را در باغ‌های نیاسر کاشته‌اند، گلاب می‌گیرند و به شکل سنتی این مراسم را جشن می‌گیرند.

پرسش های متدوال برای مراسم گلاب گیری کاشان
-    چه زمانی مراسم گلاب گیری در کاشان برگزار می‌شود؟
فصل گلاب‌گیری در کاشان، معمولاً در فصل بهار آغاز می‌شود و تا پایان تابستان ادامه دارد.
-    در چه مناطقی از کاشان می‌توان به مراسم گلاب گیری شرکت کرد؟
مراسم گلاب گیری در مناطق مختلفی از کاشان برگزار می‌شود. برخی از مناطقی که در آنها مراسم گلاب گیری انجام می‌شود عبارتند از:
•     روستای باغ فین در جنوب غرب کاشان
•    روستای قمصر در جنوب شرق کاشان
•    روستای نیاسر در غرب کاشان
در این مناطق، باغ‌های گل محمدی وجود دارد که گلاب گیری در آنها انجام می‌شود. برخی از این باغ‌ها به صورت خصوصی و برخی دیگر به صورت عمومی برای بازدید‌کنندگان باز می‌شوند. همچنین می‌توان در مراسم‌هایی که در باغ‌های توریستی برگزار می‌شود شرکت کرد. 
-    انواع گلاب در کاشان تولید می‌شود؟
گلاب سبک، گلاب متوسط، گلاب سنگین، گلاب دو آتیشه، گلاب سه آتیشه، گلاب پس آب
-    بهترین زمان برای سفر به کاشان جهت شرکت در مراسم گلاب گیری
بهترین زمان برای شرکت در مراسم گلاب گیری کاشان در تاریخ 15  اردیبهشت تا 15 خرداد است.
-    فرق گلاب دو آتشه و گلاب ناب 
به طور قطع به یقین گلاب ناب در مقایسه با گلاب دو آتیشه دارای کیفیت و عطر و بو و خلوص بیشتری است.